Раёсати таълим ва мониторинги сифат

 САИДОВ Мирзохуҷа Саъдуллоевич,

сардори раёсати таълим ва мониторинги сифат, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент

Дар соли таҳсили 2017 -2018 дар сохтори донишгоҳ тағйирот ворид карда, раёсати таълим ва мониторинги сифат таъсис дода шуд. Ин тағйирот ба Оинномаи донишгоҳ ворид карда шуда, Оиннома бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аз 01 августи соли 2018 таҳти рақами 376 тасдиқ гардидааст.  

Аз давраи таъсисёбии раёсати таълим ва мониторинги сифат (январи соли 2018 то 03.10.2023) роҳбарии онро д.и.б., профессор Исмоилов М.И. ба уҳда дошт.  Аз октябри соли 2023 роҳбарии раёсат ба зиммаи номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент Саидов М.С. вогузор карда шудааст.

Дар сохтори раёсати таълим ва мониторинги сифат шуъбаи таълиму методӣ, шуъбаи таҷрибаомӯзӣ ва кор бо мутахассисони ҷавон (сардор Сагдиева Г.М.), шуъбаи роҳнамои касбӣ ва тайёрӣ ба мактаби олӣ, бахши аналитикӣ-иттилоотӣ (мудири бахш Қосимов Б.К.),  маркази  бақайдгирӣ ва машаваратӣ  (директор Расулов М.З.) ва бахши идоракунии сифати таҳсилот (мудири бахш Исломов Ғ.Ҳ.)  фаъолият  менамоянд.

Раванди иҷрои корҳои таълимию методиро дар донишгоҳ раёсати таълим ва мониторинги сифат тавассути  банақшагирӣ, ташкил, мони-торинг, ҳамоҳангсозии фаъолияти таълим ва назорати сифати таълим ба роҳ мемонад.

Фаъолияти раёсати таълим барои татбиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии ҷумҳуриявии соҳаи таҳсилоти олии касбӣ, ки мазмуну мундариҷаи ҷараёни сифати таълимро инъикос менамояд, нигаронида шудааст.

Ҷараёни таҳсил дар шуъбаи рӯзона аз рӯи дараҷаи бакалавриат (чорсола) ва барои ихтисосҳои ҳамгиро 5-сол, мутахассис (панҷсола), магистратура (2 сола) ва доктор PhD аз рӯйи ихтисос (3 сола) тибқи низоми таҳсилоти кредитӣ сурат мегирад. Дар шуъбаи фосилавӣ дониш-ҷӯён шакли  таҳсилоти фосилавӣ  ба таҳсил фаро гирифта шудаанд.

Муайян кардани самтҳои асосии такмили самаранокӣ, таҳияи таснифоти номгӯи тахассусҳо, таҳияи лоиҳаи нақшаҳои кори таълим, ҷадвалҳои раванди таълим,  хулосаҳои ҳисоботӣ оид ба натиҷаи сессияҳои санҷишу имтиҳон ва аттестатсияи  хатм, коркарди тавсияҳо оид ба ҷустуҷӯи усулҳои нави таълим, такмили сифати таълим ва татбиқи тадриҷии низоми таҳсилоти кредитию фосилавӣ, ҳамоҳангсозии фаъолияти кафедраҳои тахассусӣ ва садорати факултетҳо оид ба ташкил ва гузаронидани таҷрибаҳои таълимӣ, истеҳсолӣ ва пешаздипломӣ ва омӯзгорӣ барои магистрон самтҳои афзалиятноки кори раёсат ва шуъбаи таълимро ташкил медиҳад.

Шурои илмию методӣ ба ҳайати худ омӯзгорону донишмандони навҷӯю соҳибтаҷрибаро гирд оварда, дар ҳамоҳангӣ бо раёсати таълим ҷараёни таълим ва сифату самаранокии онро бо таъмини методии раванди машғулиятҳои  дарсӣ, ҳамвора мавриди муҳокима қарор медиҳад. Барномаҳои таълимӣ (силлабусҳо), дастурҳои таълимию методӣ ва китобҳои дарсии донишгоҳӣ баъд аз баррасию тавсияи ин Шуро интишор мешаванд. Дар доираи корҳои Шурои илмию методӣ ва талаботҳои низомномаҳои  нави тасдиқгардида  раёсати  таълим ва зерсохторҳои он дар ҳамкорӣ бо садорати факултетҳо тайи солҳои охир якчанд маротиба  лоиҳаи «Талаботи ҳадди аққали мазмуну мундариҷаи Стандарти давлатии  таълимии маълумоти олии касбии ҶТ оид ба ихтисосҳои роиҷи донишгоҳӣ», нақшаҳои таълимии шакли таҳсили рӯзона, таҳсилоти фосилавӣ, таҳсилоти дуюми олии касбӣ, нақшаҳои таълимии дараҷаҳои академии бакалавр, мутахассис, магистратура ва  доктор PhD аз рӯйи ихтисос  таҳия ва аз ҷониби  Вазорати маориф ва илми  ҶТ тасдиқ  карда шуданд.

Раёсати таълим дар соли таҳсили 2024-2025 дар 50 кафедраи амалкунанда бо 348 нафар омӯзгорони штатӣ, ки аз он 6 нафар академик, 7 нафар узви вобастаи АМИТ ва АИКТ, 46 нафар доктори илм, 53 нафар профессор, 146 нафар номзади илм мебошанд, ҳамкорӣ намуда, раванди баргузории машғулиятҳои назариявӣ, амалӣ, озмоишгоҳӣ, КМРО ва таҷрибаомӯзиҳоро ташкил ва назорат менамояд.

Мувофиқи замимаи  Иҷозатномаи пешбурди фаъолияти таълимӣ (АУ №0002271) то 05.05. соли 2022  (аз 05.05.2017, №2875) донишгоҳ  то моҳи сентябри соли 2021  аз рӯйи   46 ихтисоси бакалавр (3 ихтисоси нав – 1-74060302-Бехатариии равандҳои технологӣ ва истеҳсолот, 1-74020306-Пешгӯӣ ва огоҳии организмҳои заррарасон ва 1-74020101- Марғзорпарварӣ (чарогоҳпарварӣ)), 35 ихтисоси магистр (2 ихтисоси нав - 74020101-Марғзорпарварӣ (чарогоҳпарварӣ) ва 1-75010101-Илми ҷангалпарварӣ ва ҷангалпарварӣ),  27 ихтисоси доктор PhD, 13 ихтисоси докторантура мутахассисонро омода менамуд. Дар соли таҳсили 2021 - 2022  ба 5 ихтисоси нав (дендрология, кадастри замин, агротуризм, логистика, омори кишоварзӣ) довталабон барои  таҳсил ба сафи донишҷӯёни соли аввал   қабул карда  шуда, ҳамзамон дар асоси аризаи пешниҳоднамудаи раёсати донишгоҳ ва дигар ҳуҷҷатҳои пешбурди фаъолият, санҷиши мавҷудияти пояи моддию техникӣ, мувофиқ будани  ҳайати  профессорону омӯзгорони донишгоҳ ва дигар омилҳои имкониятдиҳанда  аз тарафи  Агентии назорат дар соҳаи маориф ва илми назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон  ба замимаи Иҷозатномаи АУ №0002271 аз 02.08 соли 2021 тағийирот ворид карда шуда, барои пешбурди фаъолият аз рӯйи 53 ихтисос  иҷозат дода  шудааст, ки барои дутои онҳо (энтомология ва харгӯшпарварӣ)  аз соли нави таҳсили 2022 – 2023 довталабон қабул карда шуданд.

Ҳамзамон, вобаста ба “Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия” эълон намудани солҳои 2025 - 2030 ба номгӯйи факултетҳо, кафедраҳо ва фанҳои таълимӣ тағйирот ворид карда, ҷиҳати татбиқи онҳо тадбирҳои амалӣ нуда истодаанд.

Донишгоҳ дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон №254 аз 29.04.2009  «Дар бораи  тасдиқи Барномаи давлатии рушди маорифи Тоҷикистон барои солҳои 2010-2015» ва фармони  вазири маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон №923 аз 04.07.2007 дар бораи «Гузаштани муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ба фазои ягонаи таҳсилоти ҷаҳонӣ” дар соли хониши 2011-2012 бо назардошти пойгоҳи моддӣ - техникии донишгоҳ ва ҳуввияти миллии донишҷӯён низоми таҳсилоти кредитии хосро барои тамоми ихтисосҳои роиҷи  донишгоҳ роҳандозӣ намуд. Ҳоло тамоми курсҳои таҳсили рӯзона ва курсҳои 1-4 таҳсили фосилавӣ ба  пуррагӣ тибқи низоми кредитӣ таҳсил менамоянд.

Ҳамасола,раёсати таълим бо дастгирии раёсати донишгоҳ  барои устодон курсҳои омӯзишӣ оид ба раванди амалишавии низоми таҳсилоти кредитӣ, низоми таҳсилоти фосилавӣ,  азбар намудани технологияи иттилоотӣ ва доскаи электронӣ, ба танзим даровардани ҳуҷҷатгузориҳо ва азхудкунии санадҳои меъёрии ҳуқуқии раванди таълим гузаронида мешавад.  Боварӣ дорем, ки ин силсила омӯзишҳои гузаронида шуда ба амалишавии низоми таҳсилоти кредитӣ, низоми таҳсилоти фосилавӣ, баланд шудани сифати таълим ва донишазхудкунии донишҷӯён  дар донишгоҳ мусоидат хоҳад намуд.

Таҳсил дар  донишгоҳ   дар шакли  рӯзона ва фосилавӣ бо забонҳои тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ ҷараён дорад. Вобаста ба эҳтиёҷоти хоҷагии қишлоқи кишвар ва фармоишҳои давлатӣ теъдоди донишҷӯён зиёд гардида, ихтисосҳо ва тахассусҳои нав, ки талаботи бозори меҳнатро қонеъ мегардонанд, кушода мешаванд.

Дар ин давра дар 10 факултети донишгоҳ аз рӯйи 53 ихтисос дар таҳсили рӯзона - 4600 нафар, таҳсил менамоянд, ки аз ин 2664 нафар шартномавӣ, 1936 нафар буҷавӣ, 162 нафар тибқи квотаи Президентӣ, 173 нафар духтарон, 4427 нафар писарон ва 4 нафар шаҳрвандони хориҷӣ мебошанд. Инчунин 64 нафар магистр ва 28 нафар доктор аз рӯйи ихтисос ба машғулиятҳо фаро гирифта шуданд. Ҳамаи донишҷӯёни тибқи квотаи Президентӣ таҳсилкунанда бо хобгоҳ ва идрор таъмин буда, фаъолияти таълимию тарбиявии онҳо зери назорат мебошад. Кӯмакҳои яквақтаи раёсати донишгоҳ ва садорати факултетҳо дар арафаи иду ҷашнҳо мунтазам ба ин донишҷӯён расонида мешавад. Имсол ба донишгоҳ 29 нафар донишҷӯ тибқи квотаи Президентӣ аз шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ ва 7 нафар тибқи квотаи органҳои қудратӣ  дохил шуданд. Имрӯз дар донишгоҳ 92 нафар шаҳрвандони хориҷа ба таҳсил фаро гирифта шудаанд.

Ҷараёни таълим дар шуъбаи рӯзона аз рӯи 3 нақшаи таълимӣ сурат мегирад. Нақшаи таълимӣ барои  донишҷӯёни  курси 5, ки як кредит ба 24 соат баробар аст (соли 2018), нақшаи таълимии нав барои донишҷӯёни курси 4 (соли 2021) ва донишҷӯёни курсҳои 1-ум, 2-юм ва 3-юм мувофиқи нақшаи таълимии типи нав (соли 2022),  ки ба бахшҳо ва модулҳо тақсим карда шудааст, муайян гаштааст. Инчунин, донишҷӯёни шуъбаи ғоибона  низ аз рӯйи 2 нақшаи таълимӣ, ки курсҳои 2 - 4 ба тарзи фосилавӣ ва курси 1 бо нақшаи таълимии типи нав,  ки як кредит - 24 соат аст ва ба бахшҳо ва модулҳо тақсим карда шудааст, таҳсил менамоянд. Донишҷӯёни  таҳсили дуюм олии   касбӣ  низ таҳсилро  ба  таври фосилавӣ оғоз менамоянд. Ҳамчунин, аз рӯйи як нақшаи таълим дар  магистратура ва докторантура, ки  аз рӯи низоми кредитӣ ба таҳсил фарогиранд.